Ốm nghén thường xảy ra trong quá trình mang thai ở nhiều bà bầu. Hiện tượng này gây nên các cảm giác như buồn nôn, chóng mặt và rất khó chịu thậm chí là khiến các mẹ bầu không thể ăn được gì nhiều? Vậy làm thế nào để đỡ nghén khi mang thai? Hãy cùng chúng tôi tham khảo trong bài viết dưới đây nhé.
Ốm nghén là gì?
Ốm nghén là tình trạng các mẹ bầu cảm thấy khó chịu, bị đầy hơi ở bụng và tình trạng này xuất hiện rất nhiều lần trong một ngày. Khi bạn mới bắt đầu có thai thì tình trạng ốm nghén này rất phổ biến, dễ xảy ra. Tình trạng này khi mang thai sẽ không gây hại cho thai nhi nhưng có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của mọi người.
Triệu chứng ốm nghén thường bắt đầu vào tuần thứ 9 của thai kỳ và sẽ biến mất bắt đầu từ khoảng tuần thứ 14. Tuy nhiên cũng có một số phụ nữ bị ốm nghén rất nặng, kéo dài vài tháng và thậm chí là kéo dài trong suốt thai kỳ. Đối với những sản phụ có cơ địa nhạy cảm thì biểu hiện nôn ói này sẽ diễn rất nghiêm trọng và khó kiểm soát.
Nguyên nhân của ốm nghén do đâu?
Trong quá trình mang thai thì hầu hết những thai phụ đều trải qua tình trạng nghén với nhiều mức độ khác nhau tùy thuộc vào thể trạng từng người, và đến đây thì nguyên nhân vẫn chưa được làm rõ.
Một số chuyên gia cho rằng, khi mang thai, cơ thể người mẹ sẽ có sự thay đổi nội tiết tố của tuyến sinh dục, sản xuất một lượng lớn hormone progesterone có thể làm giãn cơ của hệ tiêu hóa, dạ dày đẩy lên thực quản gây cảm giác buồn nôn. Ngoài ra thì loại hormone này có khả năng làm chậm tiêu hóa và gây nên chứng khó tiêu ở thai kỳ.
Một vài nguyên nhân khác có thể dẫn đến tình trạng nghén khi mang thai gồm:
- Thói quen ăn uống hàng ngày thất thường.
- Hệ thần kinh của thai phụ nhạy cảm với các loại thực phẩm có mùi vị.
- Do yếu tố di truyền.
Tuy nhiên, không phải tất cả thai phụ đều sẽ gặp phải các triệu chứng này. Một số thai phụ có khả năng cao bị nghén như:
- Mang thai lần đầu.
- Từng có tiền sử nghén nặng.
- Người có thể trạng quá gầy.
- Người mẹ đang mang song hoặc đa thai.
- Mắc bệnh nguyên bào nuôi, do sự gia tăng của tế bào bên trong tử cung.
Các triệu chứng của ốm nghén
Ốm nghén khi mang bầu đã xuất hiện bất kỳ thời điểm nào trong ngày và nhất là khi có sự kích thích về mùi vị ở những thực phẩm sống như thịt, cá,…rất dễ khiến bạn có cảm giác bị buồn nôn. Đồng thời chính vì khi bị nhảy cảm về mùi vị mà bạn sẽ không còn cảm giác bị ngon miệng mà thậm chí còn chán ăn.
Ngoài ra, ốm nghén còn có triệu chứng là hoa mắt, chóng mặt và sút cân do ăn uống không đầy đủ dẫn đến cơ thể không được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể. Mẹ bầu sẽ nhận thấy được sự mệt mỏi, thiếu năng lượng và không thể tập trung vào công việc được.
Ốm nghén có ảnh hưởng đến thai nhi hay không?
Ở một số nghiên cứu đã cho thấy rằng khi mẹ bầu ở quá trình bị nghén là một tín hiệu tích cực cho thấy thai phụ đã và đang trải qua một thai kỳ khỏe mạnh. Không những không ảnh hưởng đến thai nhi mà ốm nghén còn là dấu hiệu thai nhi đang phát triển tốt.
Tuy nhiên, tình trạng ốm nghén chỉ nên xảy ra ở trong khoảng thời gian nhất định. Khi các triệu chứng nôn ói kéo dài, không được kiểm soát có thể sẽ khiến thai phụ sụt cân, mất nước,… ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của sản phụ và dễ đưa đến trầm cảm thai kỳ, cũng như sức khỏe thai nhi bị đe dọa nghiêm trọng. Do đó, nếu mọi người gặp những triệu chứng sau thì nên đến bệnh viện để khám và điều trị:
- Tim đập nhanh;
- Sốt cao không hạ;
- Sụt 1 – 2kg trong khoảng thời gian ngắn;
- Buồn nôn, nôn ói liên tục, không ăn uống được;
- Choáng váng, ngất xỉu;
- Tiểu lắt nhắt, nước tiểu có màu sẫm;
- Đau đầu, đau bụng;
- Xuất huyết âm đạo;
- Nôn ra máu.
Làm thế nào để đỡ nghén khi mang thai?
Chúng ta sẽ bắt đầu từ việc thay đổi lối sống và cải thiện chế độ ăn uống để chúng ta cảm thấy đơn hơn, bằng những phương pháp sau:
- Bổ sung vitamin tổng hợp từ thực phẩm chức năng.
- Ăn nhẹ với bánh mì khô hoặc bánh quy vào buổi sáng trước khi ra khỏi giường để tránh bụng đói khi di chuyển.
- Uống nước nhiều lần trong ngày.
- Tránh tiếp xúc với mùi khó chịu, mùi thức ăn sống.
- Chia nhỏ nhiều bữa ăn.
- Dùng các món ăn nhạt, ít chất béo.
- Sử dụng trà gừng, viên nang gừng và kẹo gừng (chế biến từ gừng thật).
- Nếu nôn ói quá nhiều, men răng có khả năng bị mòn do acid dạ dày trào ngược lên. Để khắc phục, có thể súc miệng với một ly nước hòa tan khoảng một muỗng cà phê baking soda để giúp trung hòa acid và bảo vệ men răng.
Nếu chế độ ăn uống và lối sống không thể giải quyết các triệu chứng của ốm nghén, hoặc nếu bị ốm nghén nặng, thì bác sĩ sẽ cân nhắc điều trị bằng thuốc:
- Vitamin B6 và Doxylamine: Vitamin B6 là thuốc điều trị không cần kê đơn và được ưu tiên sử dụng trước. Doxylamine là một hoạt chất thường có trong các loại thuốc ngủ không kê đơn, có thể được bổ sung vào điều trị nếu dùng vitamin B6 không làm giảm triệu chứng. Cả vitamin B6 và Doxylamine được dùng một mình hoặc phối hợp đều an toàn đối với bà mẹ mang thai và không có tác dụng phụ cho thai nhi.
- Thuốc chống nôn: Nếu cả vitamin B6 và Doxylamine cũng không thể giúp ích thì bác sĩ sẽ cân nhắc đến các loại thuốc chống nôn. Có nhiều loại thuốc chống nôn khá an toàn trong thai kỳ. Tuy nhiên, vẫn còn một số thuốc còn thiếu bằng chứng về sự an toàn, cần nghiên cứu thêm. Tùy theo tình trạng mà bác sĩ sẽ lựa chọn một thuốc điều trị thích hợp.
- Nếu tình trạng ốm nghén quá nặng vượt tầm kiểm soát, thai phụ cần phải nhập viện điều trị cho đến khi các triệu chứng ổn định trở lại. Một số xét nghiệm được thực hiện để kiểm tra hoạt động của gan. Nếu bị mất nước nghiêm trọng, thai phụ cần được truyền dịch qua đường truyền tĩnh mạch. Trong trường hợp bạn tiếp tục nôn ói, bác sĩ sẽ phải dùng ống để truyền thức ăn cho bạn.
Trong mọi trường hợp chữa trị cho thai phụ bị ốm nghén nặng, nôn ói nhiều, thì điều quan trọng nhất là phải đảm bảo cho cả mẹ và bé nhận được đủ chất dinh dưỡng cần thiết.
Tình trạng ốm nghén khiến cho bà bầu cảm thấy cực kỳ khó chịu và rất mệt mỏi, và đây cũng là một trong những nguyên nhân gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và công việc hàng ngày của thai phụ. Bài viết này chúng tôi hi vọng mọi người sẽ áp dụng được các biện pháp nhằm giảm thiểu triệu chứng ốm nghén trong quá trình thai kỳ. Nếu tình trạng nôn ói vẫn không thuyên giảm, bà bầu nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và có biện pháp điều trị kịp thời.
